انسداد مجرای اشکی کودکان

اشک در غده اشکی که در زیر استخوان ابرو قرار دارد تولید می شود و از طریق مجاری کوچک در امتداد پلک روی چشم جاری می شود. پس از خروج از چشم از طریق دو سوراخ کوچک در گوشه داخلی پلک ها، اشک به یک گذرگاه بزرگتر از چشم به داخل بینی که مجرای نازواکریمال یا مجرای اشکی نامیده می شود، تخلیه می شود. در برخی از نوزادان، منافذ مجرای اشک به درستی تشکیل نشده است. این باعث انسداد می شود و اشک ها جایی برای تخلیه ندارند. حدود 6 درصد از نوزادان دارای انسداد مجرای اشکی در چشم هستند. این بیماری داکریوستنوز یا انسداد مادرزادی مجرای اشکی نامیده می شود، به این معنی که در بدو تولد وجود دارد. یک مجرای اشک مسدود می تواند در یک یا هر دو چشم ایجاد شود. از آنجایی که نوزادان تا چند هفتگی اشک تولید نمی کنند، ممکن است مجرای اشکی مسدود شده در بدو تولد قابل توجه نباشد. همچنین ممکن است فقط زمانی که کودک گریه می کند، یا در هوای سرد یا باد وقتی اشک تحریک می شود، قابل توجه باشد. خوشبختانه، تقریباً همه مجاری اشک مسدود شده خود به خود باز می شوند، معمولاً در زمانی که کودک یک ساله می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا از صفر تا صد با معضل انسداد مجرای اشکی در کودکان آشنا گردید. آنچه در ادامه می‌ خوانیم.

مسدود شدن مجرای اشک در کودکان چیست؟

مجرای اشکی مسدود شده داکریوستنوز نامیده می شود. همچنین ممکن است انسداد مجرای اشکی مادرزادی نامیده شود. مادرزادی به این معنی است که کودک شما با آن متولد شده است. اشک به تمیز کردن و روان کردن چشم های کودک شما کمک می کند. آنها در غده اشکی ساخته می شوند. این در زیر استخوان ابرو قرار دارد. اشک از غده اشکی از طریق مجاری کوچک در امتداد پلک به چشم می رود. اشک از طریق 2 سوراخ کوچک در گوشه داخلی پلک ها تخلیه می شود. سپس آنها را به یک گذرگاه بزرگتر از چشم به داخل بینی تخلیه می کنند.

انسداد مجرای اشکی کودکان

علت مسدود شدن مجرای اشک در کودک چیست؟

نوزادان تازه متولد شده و نوزادان کوچکتر معمولاً ممکن است مقدار زیادی اشک داشته باشند. اشک چشم بدون علائمی مانند قرمزی چشم بیشتر به دلیل مسدود شدن مجرای اشک است، چیزی که به آن داکریوستنوز می گویند. شایع ترین علت انسداد مجرای اشکی در نوزادان، باز نشدن غشای محافظ مجرا – دریچه هاسنر – است. کودکان ممکن است یک مجرای اشک را مسدود داشته شده باشند که بر روی یک یا هر دو چشم تأثیر می گذارد. تخمین زده می شود که تا 30 درصد از نوزادان با مجرای اشکی مسدود شده متولد می شوند، اما در بیش از 90 درصد از این کودکان، علائم تا اولین تولد آنها برطرف می شود.در برخی از نوزادان، منافذ مجرای اشک به درستی شکل نمی گیرد. این باعث انسداد می شود. اشک ها جایی برای تخلیه ندارند. انسداد ممکن است همیشه وجود داشته باشد. یا ممکن است بیاید و برود.

علائم مسدود شدن مجرای اشک در کودک چیست؟

نوزادان تا چند هفتگی اشک نمی‌ریزند. بنابراین شما یا پزشک کودکتان ممکن است هنگام تولد متوجه مسدود شدن مجرای اشک نشوید. علائم ممکن است در هر کودک کمی متفاوت باشد. نوزادانی که مجرای اشکی مسدود شده دارند اغلب:

  • چشمان اشک آلود دارند، به طوری که چشمان آنها همیشه مرطوب به نظر می رسد یا به نظر می رسد که اشک زیادی تولید می کند (اپی فورا) که روی گونه های کودک می ریزد.
  • چشم ها پوسته پوسته و مات شده با ترشح به نظر می رسند، زیرا مواد مخاطی که به طور معمول در کیسه اشکی تولید می شود، به جای تخلیه شدن از طریق مجرای اشکی به بینی، به چشم بازمی گردند.
  • کمی قرمزی اطراف چشمان خود دارند زیرا این کودکان اغلب چشم های خود را می مالند
  • اگرچه کودکان مبتلا به انسداد کامل همیشه علائمی دارند، اما اگر کودک شما انسداد نسبی داشته باشد، ممکن است علائم را فقط زمانی متوجه شوید که اشک‌های اضافی می‌ریزد یا اگر بینی مسدود شده باشد، مانند زمانی که سرماخورده است.

اکثر کودکانی که مجرای اشکی آنها بسته شده است علائم دیگری ندارند. مراقب علائم عفونت در اطراف مجرای اشکی باشید، از جمله:

  • تورم
  • سرخی
  • درد
  • تب

این علائم ممکن است نشان دهنده یک کیسه بینی اشکی عفونی باشد که در گوشه چشم کودک شما قرار دارد. این بیماری داکریوسیستیت نامیده می شود. آنها می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • اشک در گوشه چشم کودک شما جمع می شود
  • اشک از پلک و گونه کودک شما جاری می شود
  • مخاط یا ترشحات زرد رنگ در چشم کودک شما
  • قرمزی پوست اطراف چشم کودک شما که در اثر مالش ایجاد می شود.

کودک شما ممکن است تنها زمانی علائمی داشته باشد که گریه می کند. علائم ممکن است فقط در هوای سرد یا باد با تحریک اشک ظاهر شوند. علائم این مشکل سلامتی ممکن است مانند علائم سایر بیماری ها باشد.

چگونه انسداد مجرای اشک در کودک تشخیص داده می شود؟

کودکان معمولاً بر اساس الگوی علائم، از جمله پارگی بیش از حد و مات شدن، با مجرای اشکی مسدود شده تشخیص داده می شوند. به خاطر داشته باشید که بسیاری از نوزادان تازه متولد شده تا حدود دو هفته یا کمی بزرگتر شروع به اشک درآوردن نمی کنند، بنابراین ممکن است هیچ علامتی از انسداد مجرای اشکی نداشته باشند، حتی اگر نوزادتان با آن متولد شود. گاهی ممکن است آزمایش ناپدید شدن رنگ فلورسین اصلاح شده انجام شود. یک رنگ فلورسین روی چشم کودک شما قرار می گیرد. پس از 5 دقیقه، از یک نور سیاه استفاده می شود تا ببیند آیا تمام رنگ از طریق مجاری اشکی و داخل بینی ناپدید شده است یا خیر. اگر رنگ باقی بماند، احتمالاً مجرای اشک مسدود شده است. پزشک معالج مراقبت های بهداشتی کودک شما ممکن است با معاینه کودک، مجرای اشکی مسدود شده را تشخیص دهد. او همچنین از شما در مورد سابقه سلامتی فرزندتان می پرسد. ممکن است فرزند شما برای تایید تشخیص به آزمایشات بیشتری نیاز داشته باشد.

انسداد مجرای اشک در کودک چگونه درمان می شود؟

خوشبختانه، اکثر موارد مسدود شدن مجاری اشکی خود به خود از بین می روند. تا زمانی که انجام نشود، درمان ها می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • ماساژ بینی اشکی (ماساژ گوشه داخلی بینی کودک، طبق دستور پزشک) 2 تا 3 بار در روز، که مطالعات نشان می دهد ممکن است نیاز به کاوش مجرای اشکی را کاهش دهد.
  • هر گونه ترشح یا ماده چشم را با دستمال گرم تمیز کنید
  • قطره چشمی آنتی بیوتیکی در صورت زیاد شدن ترشحات (اگر مجبور باشید بیش از 2 یا 3 بار در روز آن را پاک کنید)
  • اگر کودک شما علائم داکریوسیستیت را نشان دهد، آنتی بیوتیک خوراکی مصرف کنید
  • اگر مجرای اشکی مسدود شده خود به خود از بین نرود، به خصوص در زمانی که کودک شما 9 تا 12 ماهه است، ممکن است کاوشگر مجرای اشکی بینی ضروری باشد.

در این روش، که معمولاً بسیار موفقیت‌آمیز است، یک چشم‌پزشک کودکان یک پروب را در مجرای اشکی قرار می‌دهد و سعی می‌کند هر چیزی را که مجرای را مسدود می‌کند پاک کند. اگر کاوشگری زودتر از 6 تا 8 ماهگی کودک انجام شود، اغلب می‌تواند توسط چشم‌پزشک اطفال در مطب او، بدون بیهوشی عمومی، که برای کودکان بزرگ‌تر ضروری است، انجام دهد. گاهی اوقات، در صورت ادامه انسداد، یک استنت کانالی، یک لوله سیلیکونی، در مجرای اشکی بینی قرار می گیرد. درمان قطعی به علائم حیاتی، سن و سلامت کلی و عمومی فرزند همچنین به شدت این وضعیت بستگی دارد. رایج ترین درمان برای انسداد مجرای اشک، دوش گرفتن یا ماساژ دادن آرام مجرای اشک 2 تا 3 بار در روز است. پزشک معالج مراقبت های بهداشتی فرزندتان به شما نشان می دهد که چگونه این کار را انجام دهید.

انسداد مجرای اشک در کودک چه عوارضی دارد؟

گاهی اوقات مسدود شدن مجرای اشک ممکن است باعث عفونت چشم شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است فرزند شما به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد. اکثر مجاری اشک مسدود شده خود به خود بهبود می یابند. این امر اغلب تا زمانی که کودک شما یک ساله می شود اتفاق می افتد. اگر بعد از یک سالگی کودک شما همچنان مجرا مسدود است، ممکن است نیاز به درمان داشته باشد. پزشک معالج کودک شما ممکن است دهانه مجرای اشک را با یک پروب کوچک بزرگ کند. گاهی اوقات این درمان باید دوباره انجام شود. اگر این کار جواب نداد، ممکن است فرزند شما برای تعمیر مجرا نیاز به جراحی داشته باشد. مهم ترین نکات کلیدی در مورد مسدود شدن مجرای اشک در کودکان این است که در برخی از نوزادان، منافذ مجرای اشک به درستی شکل نمی گیرد. این باعث انسداد می شود. اشک ها جایی برای تخلیه ندارند. اکثر مجاری اشک مسدود شده در بدو تولد دیده نمی شوند. مسدود شدن مجرای اشک ممکن است تنها زمانی متوجه شود که کودک گریه می کند. همچنین ممکن است در هوای سرد یا باد، زمانی که اشک تحریک می شود، ظاهر شود. رایج ترین درمان، در برخی موارد، مجرای اشک باید با استفاده از پروب باز شود. در موارد شدیدتر، ممکن است کودک شما نیاز به جراحی داشته باشد.

چه نکاتی وجود دارد تا از ملاقات با پزشک معالج فرزندتان بیشترین بهره را ببرید

  • دلیل مراجعه و شرح مسائلی که اتفاقی خواهد افتاد را از پرسنل پزشکی بپرسید.
  • قبل از بازدید، سؤالاتی را که می خواهید به آنها پاسخ دهند، یادداشت کنید.
  • در حین ویزیت، نام هرگونه تشخیص جدید و هر گونه دارو، درمان یا آزمایش جدید با دستورالعمل‌های را یادداشت برداری کنید. همچنین هر دستورالعمل جدیدی را که پزشک معالج شما برای فرزندتان به شما می دهد را با ریز جزئیات یادداشت کنید.
  • دلیل تحویز یک دارو یا درمان جدید و دلیل چگونگی کمک آن به کودک خود را بپرسید. همچنین باید از عوارض نیز اطلاعات کاملی داشته باشید.
  • بپرسید که آیا می توان وضعیت فرزندتان را به روش های دیگری درمان کرد.
  • بدانید چرا یک آزمایش یا روش توسط پزشک توصیه می شود و نتایج چه معنایی می تواند داشته باشد تا بتوانید برای متفاعد کردن فرزندتان به ساده ترین حالت ممکن دلایل را برای وی شرح دهید.
  • بپرسید اگر فرزندتان دارو را مصرف نکرد یا آزمایش یا روش را انجام نداد، چه مصائبی ممکن است اتفاق بیفتد و چگونه باید فرزند خود را متفاعد کنید.
  • اگر پزشک معالج قرار ملاقات بعدی را تعیین کرد، تاریخ، زمان و هدف ملاقات مربوطه را با دقت یادداشت کنید.
  • در خصوص در ارتباط بودن با پزشک معالج بعد از ساعات اداری مخصوصا در موقعیت هایی که ممکن است فرزند شما بیمار شود و سؤالی دارید یا نیاز به مشاوره دارید، حتما پرسش های خود را مطرح کنید.

رابطه گلوکوم مادرزادی با انسداد چشم چیست؟

اگر چشم کودک شما اشک می ریزد، او بی قرار و تحریک پذیر است، و قرنیه کدر به نظر می رسد، ممکن است پزشک شما به جای مسدود شدن مجرای اشک، گلوکوم مادرزادی را بررسی کند. گلوکوم مادرزادی ناشایع است (1 در 10000 تولد) و اغلب در 2 سال اول زندگی رخ می دهد. مهم است که این اختلال به طور دقیق تشخیص داده شود، زیرا درمان مناسب معمولاً می تواند بینایی را حفظ کند.

جمع بندی نهایی

با توجه به اینکه عارضه های چشمی در کودکان بیش از بزرگسالان از حساسیت برخوردار است لازم است که در صورت بروز هرگونه رفتار غیر عادی از سوی کودک، والدین سریعاً نسبت به بررسی مشکل و مشورت با پزشک اقدام کنند. بنابراین مسئله تشخیص مشکل انسداد اشک چشمان در کودکان در دو لایه مطرح می‌شود که لایه اول آن مربوط به خانواده و لایه دوم مربوط است به پزشک جراح طبیعتاً هر چه سریعتر این تشخیص صورت گیرد به همان نسبت نیز مشکل در مدت زمان کمتری حل می گردد بنابراین باید بدون هیچگونه اهمال کاری و سهل انگاری در سریعترین زمان ممکن در صورت بروز هرگونه عارضه در چشمان کودک به یک مرکز چشم پزشکی معتبر و چشم پزشک خوب مراجعه کرد.