عمل پی آر کی بهتره یا لیزیک

امروزه افراد زیادی با مشکلات بینایی مانند نزدیک بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم روبرو هستند. خوشبختانه با پیشرفت روز به روز علم پزشکی روش های نوینی برای درمان این مشکلات بوجود آمده که ما قصد دارید در این مقاله به دو مورد این روش ها با نام prk و لیزیک بپردازیم. اما قبل از هر چیز بهتر است بدانید که هر دو روش یعنی لیزیک و prk نتایج نسبتا مشابهی دربردارند.

با این هر کدام از مزایا و معایبی برخوردارند و همین موارد موجب می شود تا برای هر فرد از یک روش خاص درمانی استفاده شود. اما به شکل خلاصه، prk برای برخی افراد بهتر است و لیزیک برای اکثر افراد بهتر است.

جراحی رفع عیوب انکساری

جراحی انکساری نوعی جراحی است که برای اصلاح عیوب انکساری یا به زبان ساده تر اصلاح بینایی استفاده می‌شود. در این جراحی ها، پزشک نحوه ورود نور به چشم را تغییر داده و بدین ترتیب فرد از شر عینک و لنز خلاص خواهد شد. برای تغییر نحوه ورود نور از چشم، روش های متفاوتی از قبیل لیزیک، prk، لازک، فمتولیزیک و smile به کار گرفته می شود که هر کدام روش های خاص خود را دارند. اما معمولا با استفاده از لیزر اگزایمر و نور ماورابنفش شکل قرینه را تغییر می دهند و این تغییر با توجه به نمره عینک فرد متفاوت خواهد بود. در این جراحی ها از بیهوشی و بستری خبری نیست و از یک قطره چشمی برای بی حسی موضعی کمک گرفته می شود و کلیه روند جراحی توسط کامپیوتر کنترل خواهد شد.

عمل پی آر کی (PRK)

PRK مخفف کراتکتومی فتورفرکتیو است و از دهه 1980 وجود داشته است. این روش در مقایسه با لیزیک کمی متفاوت است. با این حال، هر دوی آنها از نظر دقت بینایی به نتایج بسیار مشابهی دست می یابند (یعنی واضح کردن دید دور و نزدیک).

در عمل پی آر کی (PRK) پزشک لایه بالایی قرنیه (قرنیه از اپیتلیوم و استروما تشکیل شده است) را به صورت دقیق بر می دارد؛ البته این قسمت با عنوان اپیتلیوم نیز شناخته می شود. در اغلب موارد پزشک با استفاده از یک برس مکانیکی سطح چشم را جلا می دهد. اما در برخی شرایط همه یک نوع محلول الکلی را روی بینایی شما قرار می دهند که سطح اپیتلیوم را می شکند و به راحتی برداشته می شود.

در آخر نیز برای چند روز از یک لنز تماسی برای حمایت از بهبود چشم قرار داده می شود. اپیتلیوم بسیار نازک است (50 میکرون) و در عرض چند روز دوباره رشد کرده و بهبود می یابد.

عمل لیزیک

عمل لیزیک به عنوان یک روش محبوب شناخته می شود و براساس ایجاد یک فلپ (لایه نازک 100-120 میکرون) در سطح بیرونی قرنیه انجام می گیرد. البته این فلپ را می توان به دو طریق انجام داد:

• میکروکراتوم: در این روش از یک تیغه تخصصی بیار کوچک استفاده شده و فلپ را در عمق دقیق ایجاد می کنند. معمولا لیزیکی که با کمک میکروکراتوم انجام گیرد با نام لیزیک تیغه نیز شناخته می شود.

• لیزر فمتوثانیه: این لیزر با طول موج 1053 نانومتر به صورت دقیق تر فلپ را در عمق مورد نظر ایجاد می کند.

پس از اینکه فلپ مورد نظر با یکی از دو روش بالا ایجاد شد، آن را بلند کرده و بستر باقی مانده را با استفاده از لیزر اگزایمر درمان می کنند. در آخر نیز فلپ را روی قرنیه در جای خود قرار می‌دهند و بیمار را با دارو مرخص می‌کنند.

تفاوت عمل پی آر کی و لیزیک

قبل از اینکه لیزر اگزایمر شروع به تغییر شکل قرنیه در هر دو روش PRK و Lasik کند، بایستی قسمتی از قرنیه برداشته شود. همانطور که گفته شد، قرنیه از دو بخش اپیتلیوم و استروما تشکیل شده است. اپیتلیوم در لایه بیرونی قرنیه قرار گرفته و می‌تواند در طول زمان جایگزین خود شود. از طرفی استروما در زیر اپیتلیوم قرار گرفته و بافت دائمی قرنیه با خواص بازسازی بسیار محدود است.

تفاوت اصلی بین این دو جراحی یعنی پی آر کی و لیزیک در این است که قبل از شروع لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه، چه میزان اپیتلیوم و استروما برداشته خواهد شد.

در کل تفاوت این دو بدین شکل است که: لیزیک یک فلپ برای برداشتن اپیتلیوم و استروما از قرنیه، قبل از شروع لیزر اگزایمر ایجاد خواهد کرد. پس از اتمام لیزیک هم فلپ دوباره روی چشم قرار خواهد گرفت. در حالی که PRK هیچ فلپی ایجاد نمی شود و استروما را خارج نخواهد شد، اما سلول های اپیتلیال به طور کامل برداشته می شوند.

به عبارت ساده‌تر، لیزیک نیاز به استفاده بیشتر از قرنیه در حین عمل دارد، در حالی که PRK کمتر از قرنیه استفاده خواهد کرد؛ اما بخشی که استفاده می کند به طور کامل برداشته می شود.

وجه مشترک لازک و پی آر کی

جراحی لازک روشی مشابه با کمی تغییر از پی آر کی است. در واقع در جراحی لازک، لایه اپیتلیوم بوسیله ابزار جراحی با نام ترفاین برداشته خواهد شد و در حین جراحی نیز آن را حفظ خواهند کرد. در آخر و در پایان جراحی روی سطح چشم قرار خواهد گرفت. وجه مشترک این دو روش یعنی لازک و پی آر کی نیز، نحوه برداشتن لایه اپیتلیوم بوده که بدون استفاده از لیزر انجام می گیرد.

عوارض عمل پی آر کی و لیزیک

هر جراحی در صورتی که اصولی و توسط پزشک متخصص و باتجربه صورت نگیرد؛ ممکن عوارضی در پی داشته باشد. بنابراین انتخاب پزشک می تواند این عوارض را به حداقل برساند. در مورد عوارض عمل پی آر کی و لیزیک به همین شکل است. البته لیزیک اغلب به خاطر روش ایجاد فلپ در قرنیه کمی خطرناک تر است. با این حال، برخی از عوارض عبارت است از:

• خشکی چشم: این مشکل به صورت معمول چند ماه پس از جراحی از بین خواهد رفت. ولی این امکان وجود دارد که شدید و مزمن شود.
• مشکلات بینایی: مشکلاتی مانند دیدن هاله در کنار نورهای چراغ، ضعیف شدن دید در شب یا خیرگی
• عفونت و التهاب: در صورتی که مراقبت های لازم که توسط پزشک ارائه شده به درستی انجام نشود، امکان عفونت و التهاب افزایش خواهد یافت.
• اصلاح ناقص بینایی: در برخی موارد لازم است تا از روش های اضافی برای درمان استفاده شود تا بینایی مطلوب ایجاد گردد.

کدام روش ایمن‌تر است؟

پی آر کی و لیزیک هر دو از نوع جراحی های چشمی هستند که یک هدف مشترک دارند و آن هم کاهش یا از بین بردن اتکای بیماران به عینک و لنزهای تماسی. این کار نیز از طریق تغییر شکل قرنیه با لیزر اگزایمر در هر دو روش انجام می گیرد. اما اینکه کدام روش ایمن تر است؟ در درجه اول به نوع مشکل چشم برمی گردد. با این حال و به طور کلی، PRK در دراز مدت ایمن تر و موثرتر در نظر گرفته می شود. به این دلیل که فلپ در قرنیه شما باقی نمی گذارد. فلپ به جا مانده توسط لیزیک در صورت آسیب دیدگی چشم شما می تواند در معرض آسیب یا عوارض بیشتری قرار گیرد.

معیارهای انتخاب روش درمان

پزشک متخصص با توجه به میزان مشکل هر فرد یک روش درمانی را برای بیمار در نظر می گیرد. برای مثال:

• با توجه به شکل قرنیه ممکن است PRK بر لیزیک ترجیح داده می شود. به عنوان مثال، اگر قرنیه شما بیش از حد نازک است، یا دارای قوز قرنیه باشید.
• گاهی اوقات اگر خشکی چشم متوسط تا شدید وجود داشته باشد، PRK انتخاب می شود، چرا که خشکی چشم با این روش کمتر است.
• اگر شغل یا سرگرمی شما خطر ضربه به چشم را داشته باشد، PRK ممکن است یک روش ارجح باشد زیرا ممکن است فلپ لیزیک را از بین ببرد. به عنوان مثال، اگر ورزشکار، جوشکار یا حرفه ای دارید که ممکن است چشم در معرض آسیب بیشتر باشد.
• در کل، اگر هیچ مشکل و نشانه ای از مسائل پزشکی وجود نداشته باشد، ما به طور کلی عمل لیزیک را توصیه خواهد شد.

جمع بندی

به صورت خلاصه باید عنوان کنیم که جراحی لیزیک و prk یکسان هستند به جز در نحوه دسترسی به لایه استرومایی قرنیه. در لیزیک فلپ قرنیه با یک تیغه مخصوص ایجاد شده و در انتها در سر جای خود قرار می گیرد. در حالی که PRK با عدم نیاز به فلپ قرنیه به درمان می پردازد. هر دو روش از خطر کمی برخوردار بوده و با توجه به شرایط و مشکلات فرد بیمار مورد استفاده قرار خواهند گرفت.