بیمار نیکان عضوی از خانواده ماست
عمل آب مروارید
عمل آب مروارید
یکی از اندام های حیاتی بدن که بیماری های مربوط به آن تاثیر بسیار بسزایی بر سلامت و کیفیت زندگی افراد دارد بیماری های مربوط به چشم ها است. با توجه به حساسیت بسیار بالای این اندام و البته ظرافت های به کار رفته در خلق آن توسط خالق گیتی باید گفت که بسیاری از آسیب های مربوط به چشم ها در گذشته غیرقابل بازگشت بوده و به نوعی عارضه دائمی محسوب می شدند. اما در عصر حاضر به لطف پیشرفت پزشکی مخصوصاً در وادی چشم پزشکی برای برخی از بیماری‌های چشمی نظیر آب مروارید دستورالعمل ها و فرامینی مشخص وجود دارد که از نقطه نظر پیشگیری، شناخت علائم و همچنین درمان برخی از بیماری های چشمی کاربرد دارد. آب مروارید بدون شک به عنوان یکی از شایع ترین بیماری‌های چشمی در عصر حاضر محسوب می شود چرا که عوامل و فاکتورهای فراوانی اعم از محیطی و درونی وجود دارند که می توانند چشم را به این عارضه دچار سازند. در ادامه با ما همراه باشید تا از صفر تا صد با ماهیت، علائم، عوامل، میزان مستعد بودن افراد در ابتلا به آب مروارید، راه های درمان و مراقبت های مربوط به چشم برای پیشگیری از بروز بیماری آب مروارید به صورت کامل آشنا گردید. آنچه در ادامه می خوانیم.
آب مروارید چیست؟
در مقدمه مقاله اشاره شد که هم اکنون یکی از شایع ترین اختلالات مربوط به چشم ها بیماری آب مروارید نامیده می شود. بنابراین نخستین سوالی که وجود دارد این است که اصلاً آب مروارید چیست و چه ماهیتی دارد؟ در ساده ترین تعریف ممکن در بیان بیماری آب مروارید باید گفت که آب مروارید عبارت است از کدر شدن عدسی چشم. اگر قرار باشد با جزئیات بیشتر به بیان مفهوم آب مروارید پرداخته شود باید اشاره کرد که چشم ها از اجزای متفاوتی تشکیل شده اند. برای مثال می‌توان به عنبیه، شبکیه و عدسی چشم اشاره کرد. موقعیت عدسی پشت عنبیه چشم بوده و وظیفه آن متمرکز کردن نورهای ورودی به چشم بر روی شبکه است. حال اگر به هر دلیل عدسی ماهیت شفاف خود را از دست بدهد و نتواند آنچنان که باید نورهای ورودی را روی شبکیه چشم متمرکز سازد آرام آرام میدان دید فرد کاهش پیدا کرده و فرد به آب مروارید مبتلا می شود.
چرا چشم به آب مروارید مبتلا می شود؟
همانطور که در تعریف آب مروارید اشاره شد، کدر شدن عدسی چشم باعث می شود که میدان دید کاهش پیدا کرده و ارتباطات میان اعضای چشم به خوبی برقرار نشود. اما دلیل اصلی بروز این مشکل به تجمع پروتئین های چشم باز می گردد، که موجبات لک شدن عدسی را فراهم کرده و باعث می شوند سیگنال هایی که از طریق اعصاب چشم، از شبکیه به مغز می رود عملکردی روان و راحت نداشته و به دلیل اینکه شبکیه نمی تواند پیام ها و شعاع های نوری را از طریق سیستم عصبی خود به مغز منتقل سازد، عملکرد بینایی در فرد با اختلال روبرو شده و در نتیجه حالتی شبیه به ابر مانند بر روی عدسی ایجاد می شود. در نهایت نیز بر اثر پروسه های نام برده فرد به آب مروارید مبتلا می شود.
چگونه چشم به آب مروارید مبتلا می شود؟
برای فهم چیستی و فرآیند دقیق چگونگی ابتلای چشم به بیماری آب مروارید به این مثال دقت کنید. چشم ها عملکردی شبیه دوربین های عکاسی دارند و یا باالعکس، می‌توان گفت که دوربین ها از روی عملکرد چشم ها ساخته شده اند. عدسی چشم به مثابه لنز دوربین فیلم برداری و شبکیه چشم به مثابه فیلم درون دوربین محسوب می شود. همانطور که ممکن است لنز دوربین دچار گرد و خاک شده و به مرور زمان کیفیت میدان دید از طریق لنز دوربین کاهش یافته و در نتیجه میزان کیفیت فیلم های ضبط شده نیز کاهش یابد، همین مشکل برای چشم ها نیز به وجود می آید. به یاد بیاورید که در بخش های گذشته اشاره شد که پشت عنبیه یا قسمت رنگی چشم، لنز چشم یا عدسی قرار دارد که نور با عبور از عدسی بر روی شبکیه که به عنوان یک غشای حساس به نور شناخته می‌شود، متمرکز می شود. حال بر اثر عوامل متعدد، تجمع پروتئین ها بر روی بافت لنز چشم یا عدسی افزایش پیدا کرده و با گذشت زمان اگر میزان تراکم این پروتئین ها افزایش یابد عدسی چشم توانایی متمرکز کردن لیزری نور را بر روی شبکیه از دست داده، و در نتیجه پیام های ارسال شده از نقطه کور نورون های شبکیه به مغز با اختلال روبرو می شوند، که درنهایت اختلال بینایی را شامل می‌شوند و در عمل به صورت های مختلفی همچون دید تار خود را نشان می دهد.
سرعت ایجاد و پیشرفت آب مروارید چقدر است؟
پیش از هر چیز باید به این نکته اشاره کرد که بیماری آّب مروارید ممکن است برای هر دو چشم اتفاق بیفتد و خطری است که هر دو چشم افراد را می تواند در بازه‌های زمانی متفاوت یا به صورت همزمان تهدید کند. اما در خصوص سرعت ایجاد و پیشرفت بیماری آب مروارید باید گفت که سرعت پیشرفته بیماری مذکور ماهیتی کاملاً تدریجی داشته و به هیچ عنوان دفعی نیست. به همین دلیل ممکن است بر اثر عواملی همچون افزایش سن آرام آرام بیماری آب مروارید در افراد مشاهده شود. البته ناگفته نماند که افراد جوان نیز در شرایط خاص همچون ابتلا به انواع دیابت و قند خون نوع یک یا دو، یا دیگر بیماری ها ممکن است بیماری آب مروارید را نیز به جای چند سال تنها در عرض چند ماه تجربه کنند. بنابراین بر اساس آنچه که تاکنون علم پزشکی بدان رسیده است نمی‌توان به صورت قطعی در خصوص سرعت ابتلا به بیماری آب مروارید اظهار نظر انجام داد.
آب مروارید تا چه حد بر میدان دید اثر گذار است؟
همانطور که در قسمت های قبلی اشاره شد بیماری آب مروارید مانند این است که فرد در یک فضای مه آلود و یا غبارآلود قرار بگیرد و به خوبی نمی تواند حرکات، اشیا و یا دیگر جزئیات محیط اطراف خود را تشخیص دهد. در ملموس ترین مثال باید گفت که آب مروارید درست مانند قرار گرفتن پشت یک پنجره یخ زده و یا غبار گرفته است. به همین دلیل است که توده پروتئین انباشته شده روی لنز چشم، که همانا عدسی نام دارد باعث می‌شود فرد حالتی همچون موقعیت های بیان شده را تجربه کند و در ساده ترین امورات زندگی مانند رانندگی، کتاب خواندن و یا حتی تشخیص چهره های اطرافیان و آشنایان دچار مشکل شود. در نتیجه باید گفت که تاثیر آب مروارید تقریباً بر تمامی جنبه های زندگی قابل شهود است.
رایج ترین علائم آب مروارید چیست؟
پس از بررسی چیستی، ماهیت، اثرات آب مروارید و البته سرعت پیشرفت بیماری مذکور نوبت به بررسی علائم این بیماری می رسد. در خصوص علائم آب مروارید باید گفت که نشانه های این عارضه، شباهت های بسیار فراوانی به فیلتر های اعمال شده در برنامه های همچون فتوشاپ دارد. چرا که تاثیراتی که چشم از بیماری آب مروارید می پذیرد، بی شباهت به فیلترهای پرشمار این برنامه نیست. در ادامه مهم ترین علائم و نشانه های مشکوک به آب مروارید عبارتند از:
• قرار گرفتن دائمی در مه گرفتگی
اولین آورده و نشانه بیماری آب مروارید برای چشمان افراد، تار بودن دنیای اطراف است. مناسب ترین تشبیه برای این وضعیت مربوط است به سبک نقاشی امپرسیونیسم. زمانی که چشم ها این علامت را نشان می دهد، باید این هشدار را به افراد داد که وضعیت فوق نه تنها تداوم داشته بلکه تشدید نیز می شود و آرام آرام دنیای مه گرفته می رود که به جهانی تاریک و سیاه بدل شود.
• احتیاط بیش از حد در شب هنگام
با توجه به اینکه فعالیت های روزانه انسان ها به چشم ها وابسته است هرگونه اختلال همچون آب مروارید، تمامی جنبه های زندگی را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از همین موارد مربوط است به رانندگی. باید اشاره کرد که این هشدار از پشتوانه علمی نیز برخوردار است. بنا بر تحقیقات انجام شده در دانشگاه کرتین استرالیا میزان خطر تصادفات افراد مبتلا به بیماری آب مروارید تا ۱۳ درصد افزایش می یابد. بنابراین توصیه جدی وجود دارد که هر فرد مشکوک به عارضه چشمی آب مروارید به هیچ عنوان مخصوصاً شب ها پشت رول قرار نگیرد.
• نورهای خیره کننده
حساسیت به نور های روشن به عنوان یکی از رایج ترین علائم آب مروارید شناخته می شود. البته ممکن است قرار گرفتن در معرض نورهای خیره کننده برای برخی از افراد دردناک نیز باشد. مخصوصاً این وضعیت در زمان مطالعه خود را بیش از پیش نشان می دهد.
• همراهی با هاله های نور
بیماری آب مروارید باعث می‌شود تا فرایند متمرکز شدن نور بر روی شبکیه از طریق عدسی با مشکل روبرو شود. بنابراین در صورت ابتلا به آب مروارید به جای تمرکز نور با پاشیدگی نور روبرو هستیم. همین موضوع باعث می شود تا تقریباً در اطراف تمام منشا نور ها هاله رنگی مشاهده شود. مجدداً همچون موارد قبل مخصوصاً در رانندگی باعث کاهش میدان دید می شود.
• دور باطل تغییر عینک
بسیاری از افراد بدون اینکه خود مطلع باشند به بیماری آب مروارید مبتلا هستند و به جای اینکه به پزشک مراجعه کنند ناخواسته تنها عینک خود را عوض می کنند. در صورتی که اگر در بازه های زمانی کوتاه تغییرات مداوم لنز عینک ها روی دور سرعت افتاد باید بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کرد و نسبت به تشخیص و آغاز مراحل درمان آب مروارید اقدام کرد.
• قرار گرفتن در وضعیت زرد
بیماری آب مروارید باعث می‌شود تا عدسی چشم کدر شود اما این کدری ممکن است به رنگ های زرد و یا قهوه ای نیز دیده شوند. زمانی که این اتفاق بیفتد چشم ناخودآگاه قدرت واکنش به رنگ هایی همچون آبی و یا بنفش را از دست می دهد و به معنی واقعی کلمه فرد مبتلا در وضعیت رنگی زرد قرار می گیرد و قدرت تشخیص رنگ های متفاوت را بجز چند رنگ محدود هم چون قهوه ای و زرد از دست می دهد.
• چرا همه چیز دوتا است
دو بینی نیز متاسفانه به عنوان یکی از علائم بسیار خطرناک آب مروارید محسوب می‌شود. چرا که می‌تواند علاوه بر بیماری فوق منشاء های نگران کننده‌ای نیز داشته باشد. فقط یک فقره از آن ها مربوط می شود به تومور یا سکته مغزی. به همین دلیل است که در صورت داشتن دو بینی باید در سریع ترین زمان ممکن، به پزشک مراجعه کرده و نسبت به تشخیص منشاء دوبینی اقدام کرد.
آب مروارید چه انواعی دارد؟
متاسفانه بیماری آب مروارید ممکن است هر یک از دو چشمان زیبای افراد را تحت تاثیر قرار دهد. بازه های زمانی و همچنین میزان شدت بروز بیماری فوق ممکن است، برای هر یک از دو چشمان متفاوت باشد. به همین دلیل است که با توجه به امکان بروز این بیماری در چشمان افراد، و نحوه رشد آب مروارید عارضه مذکور دسته بندی می‌شود. در ادامه انواع آب مروارید عبارتند از:
• آب مروارید هسته ای یا نوکلئاز
در این نوع از انواع آب مروارید ها تنها نقطه ای که مورد هدف قرار می‌گیرد عدسی چشم است و مستقیماً در وسط عدسی نیز این بیماری خود را نشان داده و باعث می‌شود تا هسته یا مرکز عدسی رنگ قهوه‌ای و یا زرد به خود بگیرد. نام دیگر این نوع از آب مروارید ها نوکلئاز است که مخصوصاً بر اثر تغییرات طبیعی سن ایجاد می شود. گفتنی است که در ابتدای بروز این عارضه ممکن است حتی میدان دید نیز قوی تر شود، اما به مرور زمان این روند حالتی عکس پیدا کرده و دید تار جایگزین دید شفاف می شود. در موارد خیلی شدید آب مروارید هسته‌ای تمام عدسی چشم را می پوشاند به گونه ای که حتی نمی توان رنگ مردمک چشم را تشخیص داد.
• آب مروارید کپسولی یا کورتیکال
برخلاف مورد قبل این نوع از آب مروارید ها پشت عدسی چشم را تحت تاثیر قرار می دهند و از همان نقطه پیشرفت خود را آرام آرام آغاز می کنند و سرانجام با پشت سر نهادن مرکز عبور نور از عدسی موجبات تداخل در بینایی را ایجاد می کنند. این نوع از آب مروارید ها به دو زیر مجموعه محیطی و عقبی تقسیم بندی می شوند. گفتنی است که افراد مبتلا به آب مروارید کورتیکال همواره در محیط هایی که دارای نورهای خیره هستند با مشکل فراوانی روبرو می شوند و همچنین ممکن است مخصوصاً شب هنگام اطراف برخی از منشاء نورها هاله ای از پاشیدگی نور را مشاهده نمایند. خاطر نشان می شود که سرعت پیشرفت آب مروارید کورتیکال به نسبت دیگر انواع این بیماری بسیار خیره کننده است. ناگفته نماند که افراد مبتلا به انواع دیابت و یا کسانی که به مصرف داروهای استروئیدی اعتیاد دارند بیشتر از پیش مستعد ابتلا به آب مروارید کپسول یا کورتیکال هستند.
• آب مروارید مادرزادی
همانطور که از نام این آب مروارید ها عیان است از همان بدو تولد و اولین نفس های زندگی بر روی کره خاکی همراه نوزادان تازه متولد شده است. منشاء ابتلا به آب مروارید مادرزادی به دوران پیش از تولد و عفونت های داخل رحم مادر همچون سرخک، سرخچه، مخملک و… بازمی گردد. البته نباید از تاثیرات عواملی همچون وارد شدن ضربه و آسیب دیدگی نیز گذشت. نکته امیدوار کننده ای که در این خصوص وجود دارد این است که آب مروارید مادرزادی همواره بر میدان دید و قوه بینایی اثر گذار نبوده و دیگر اینکه در صورت تشخیص به موقع به سرعت درمان می شود.
عوامل ابتلا به آب مروارید
عوامل و فاکتور های فراوانی می توانند باعث بروز عارضه آب مروارید و پیشرفت آن در افراد مختلف بشوند. با توجه به انواع مختلف آب مروارید باید گفت که احتمال بروز این بیماری چه در کودکان تازه تولد یافته و یا در افراد کهنسال و یا میانسال به علت افزایش سن وجود دارد. همچنین بروز برخی از رفتارهای خطرناک نظیر اعتیاد به مشروبات الکلی و یا سیگار کشیدن بی رویه می‌تواند خطر بروز آب مروارید را دوچندان سازد. علاوه بر این مسائل وجود برخی از بیماری های زمینه‌ای در سابقه خانوادگی افراد نظیر انواع دیابت، فشار خون بالا و چاقی می تواند به صورت ژنتیکی خطر ابتلا به انواع آب مروارید را تشدید سازد. جدای از این نکات نباید از آسیب وارده به چشم ها نیز گذشت چرا که وارد شدن ضربات ناگهانی به چشم ها و یا ایجاد جراحات در این ناحیه حساس از بدن و قرار گرفتن در معرض اشعه های خطرناک با طول موج کوتاه نظیر ایکس برای از بین بردن انواع دیگر سرطان و همچنین قرار گرفتن چشم در معرض آفتاب شدید به مدت طولانی می‌تواند زمینه بروز آب مروارید را در چشمان افراد تشدید سازد.
نحوه تشخیص آب مروارید چگونه است؟
برای تشخیص این موضوع که آیا فرد به بیماری آب مروارید مبتلا است یا خیر باید مجموعه‌ای از آزمایشات متفاوت توسط چشم پزشک متخصص انجام شود. در ابتدای امر به سابقه خانوادگی فرد توجه می‌شود و سپس در صورت تشخیص پزشک. آزمایشات مربوطه انجام می شود. در ادامه آزمایشات تشخیص آب مروارید عبارتند از:
• سنجش دقت بینایی
کمتر کسی است که این نوع از آزمایش را پشت سر نگذاشته باشد. در این حالت فرد با فاصله از تابلویی که حروف انگلیسی از کوچک به بزرگ روی آن قرار داده شده اند می نشیند و سپس در حالی که یکی از چشم های خود را بسته نگه میدارد میزان دید چشم دیگر خود را می سنجد. گفتنی است که نمره این نوع از آزمایش به صورت ۲۰ از ۲۰ نمره است.
• آزمایش بیومیکروسکوپی slit-lamp
در این روش پزشک با استفاده از یک شکاف نوری بر روی اجزاء درونی چشم زوم کرده و از این طریق سعی می کند نقیصه های موجود در چشم را تشخیص دهد. گفتنی است که شکاف نور ایجاد شده توسط دستگاه در این آزمایش از اجزاء درون چشم نظیر عدسی، قرنیه و عنبیه عبور می کند و تمامی فضای تاریک چشم را روشن می سازد. با توجه به همین نکته مشخص می شود که با استفاده از آزمایش فوق پزشک می تواند به ساده ترین شکل ممکن ناهنجاری های موجود را تشخیص دهد.
• آزمایش قسمت عقبی یا شبکیه چشم
در این روش پزشک نه با استفاده از یک دستگاه بلکه با چکاندن یک قطره که مردمک چشم را باز می کند نسبت به معاینه قسمت عقبی چشم یا شبکه اقدام می کند. نا گفته نماند که با استفاده از مورد قبل یعنی آزمایش بیو میکروسکوپی slit-lamp نیز می توان نسبت به تشخیص نقص های مربوط به شبکیه چشم اقدام کرد.
در صورت ابتلا به آب مروارید چه باید کرد؟
حال اگر فردی پس از انجام آزمایشات مربوطه مشخص شد که بیماری آب مروارید مبتلا است باید چه مجموعه‌ای از اقدامات را در دستور کار خود قرار دهد تا جلوی پیشرفت بیش از پیش این بیماری را بگیرد. اینجاست که چند دستورالعمل عمده بیان می‌شود که در صورت رعایت آنها می توان تا حد قابل قبولی نسبت به پیشروی آب مروارید اقدام کرد. در ادامه مهم ترین استراتژی های مقابله با آب مروارید عبارتند از:
• رجوع منظم به چشم پزشک
اولین مورد به تحت نظر قرار دادن چشم باز می گردد. با توجه به اینکه عوامل و مشکلات متعددی می توانند موجبات تشدید این بیماری را فراهم کنند. لزوم مطرح کردن این پرسش از پزشک معالج وجود دارد که فرد مبتلا در چه بازه های زمانی باید نسبت به معاینه چشم خود اقدام کند. گفتنی است که افراد مبتلای بالای ۶۵ سال باید هر سال و افراد جوان هر دو سال یکبار نسبت به معاینه چشم خود اقدام کنند.
• استفاده مکرر از عینک آفتابی
همانطور که در بخش عوامل ابتلا به آب مروارید اشاره شد اشعه ماورای بنفش نقش بسیار پررنگی در ابتلای افراد به بیماری آب مروارید دارد. برای مبارزه با این عامل مخرب لزوم استفاده مداوم از عینک آفتابی وجود دارد. چرا که عینک آفتابی می توانند تا ۹۹ درصد از ورود اشعه مضر ماورای بنفش به چشم ها جلوگیری کند. علاوه بر این موضوع برای محکم کاری استفاده از کلاه آفتاب گیر نیز توصیه می شود.
• کنار گذاشتن دخانیات و مشروبات
این مورد به عنوان یکی از جدی ترین موارد مراقبت از چشم ها برای جلوگیری از پیشروی بیماری آب مروارید محسوب می شود. افرادی که به هر یک از دو عادت مخرب اعتیاد دارند باید در سریع ترین زمان ممکن نسبت به تغییر رفتار خود اقدام کنند.
• بالا بردن نور هنگام مطالعه
افرادی که به بیماری آب مروارید مبتلا هستند باید تنها در محیط های روشن نسبت به مطالعه اقدام کنند. همچنین استفاده از ذره بین نیز هنگام مطالعه توصیه می شود.
• عدم رانندگی در شب
با توجه به آنچه که تاکنون گذشت می توان به این نکته پی برد که رانندگی در شب برای افراد مبتلا به آب مروارید تا چه حد خطرناک است و می‌تواند چه ضررهای جانی و مالی وحشتناکی را برای آنان به ارمغان بیاورد. به همین دلیل توصیه می شود که حتی المقدور از رانندگی در شب خودداری کرده و یا تا حد امکان آن را محدود سازند.
• برنامه رژیم غذایی سالم
بر طبق یافته های علمی و جمعیت شناسی باید به طور قاطع بیان کرد که داشتن رژیم غذای سالم مبتنی بر میوه جات و سبزیجات و ویتامین های مفید می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را تا حد امکان کاهش داده و از سوی دیگر در کنترل بیماری های زمینه‌ای فرد نیز موثر باشد. به همین خاطر است که تصحیح برنامه غذایی باید در دستور کار افراد مبتلا به آب مروارید قرار گیرد.
درمان قطعی آب مروارید چیست؟
در ابتدای امر اشاره می شود که بیماری آب مروارید تا زمانی که به فعالیت های روزمره فرد مبتلا خسارتی وارد نکرده و مشکلی برای وی ایجاد نکرده است و همچنین پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نیز انجام نداده است، نیاز به عمل جراحی نیست. چرا که مجموعه اقدامات نام برده در قسمت قبلی می تواند به خوبی هرچه تمام تر در پیشروی و رسیدن بیماری آب مروارید به سطح پیشرفته جلوگیری کند. حال اگر پس از انجام مراقبات مربوطه، بیماری به سطح خطرناکی رسید هیچ راه چاره ای در این وضعیت وجود ندارد مگر سپردن عدسی چشم به دستان یک جراح حاذق. البته بنابر نظر تعداد کثیری از متخصصین شهیر جامعه چشم پزشکی تنها راه درمان قطعی برای آب مروارید نیز انجام عمل جراحی است. اما همواره این راه حل به عنوان آخرین گزینه روی میز در نظر گرفته می‌شود. باید گفت که آمار موفقیت جراحی های آب مروارید تقریبا ۹۰ تا ۹۵ درصد است. نکته دیگر اینکه عمل جراحی آب مروارید به صورت سرپایی و با استفاده از دستگاه های مخصوص انجام می شود و امروزه به عنوان رایج ترین روش درمان این بیماری شناخته می شود.
مراحل انجام عمل جراحی آب مروارید چگونه است؟
با مشخص شدن این موضوع که هیچ گزینه در دسترس دیگری برای درمان بیماری آب مروارید غیر از جراحی وجود ندارد باید جراحی مخصوص فیکوامولسیفیکاسیون آب مروارید که به اختصار فیکو نامیده می شود، با همکاری بیمار با پزشک در دستور کار قرار بگیرد. نخستین مرحله از جراحی که حدوداً ۲ تا ۳ دقیقه طول می کشد مربوط می شود به مراحل عکسبرداری از قرنیه، شبکیه و عدسی چشم. سپس بیمار پس از انجام مراحل تصویربرداری، بدون آن که بیهوش شود تنها با چکاندن قطرات مخصوص تتراکائین به درون چشم اجزای درونی این عضو حساس بی حس می شوند. بنابراین می توان گفت که عمل جراحی فیکو سرپایی بوده و بدون آنکه بیهوشی انجام شود رخ می دهد.
سپس جراح در مرحله دوم عمل جراحی که معمولا ۱۵ یا ۲۰ دقیقه به طول می انجامد با استفاده از یک میکروسکوپ مخصوص چشمی و ارسال امواج التراسوند (ماوراء صوتی) شکافی به حدود ۲.۵ – ۳میلی متر را در عدسی و کنار قرنیه ایجاد می کند و با این روش عدسی را به قسمت های کوچکتر تقسیم می کند. سپس عدسی کدر و تکه تکه شده را از چشم خارج کرده و به جای آن یک لنز مصنوعی که IOL نام دارد درون چشم کاشته می شود. گفتنی است که عدسی مصنوعی قرار داده شده در چشم عملکردی شبیه به عدسی طبیعی و قدیم چشم از خود به نمایش می گذارد و به همین دلیل است که به هیچ عنوان توسط فرد احساس و یا لمس نمی شود.
جراحی آب مروارید چه عوارضی دارد؟
سالانه میلیون ها نفر در سراسر کره خاکی نسبت به جراحی برطرف کردن عارضه آب مروارید اقدام می کنند. با توجه به مراحل جراحی مورد نظر باید گفت که کلیه موارد به صورت سرپایی انجام می‌شود و حتی نیازی به بیهوشی و بی حسی نیز وجود ندارد. در خصوص عوارض پس از این جراحی باید گفت که در موارد بسیار نادر و محدود ممکن است خونریزی و عفونت و یا حتی پارگی شبکیه چشم دیده شود. مورد دیگر نیز به مدت زمان لازم برای بهبودی بازمی‌گردد که معمولاً بنابر توصیه پزشکان حدودا ۸ هفته زمان لازم است تا چشم به حالت پیش از ابتلا به بیماری آب مروارید باز گردد. اما همچنان با توجه به دستکاری انجام شده روی چشم باید انتظار بروز برخی از علائم عمومی نظیر ناراحتی در ناحیه چشم را برای چند روز بعد از انجام عمل آب مروارید داشت.
آب مروارید ثانوی چیست؟
یکی از عارضه هایی که ممکن است بار دیگر چشمان فرد را به دستان جراح بسپارد مربوط می شود به جراحی کپسولوتومی. در این نوع جراحی که به عنوان یکی از عوارض جراحی آب مروارید نامیده می‌شود لنز جدید کار گذاشته نیز ممکن است بعد از حدود چند ماه و یا حتی چند سال به کدرشدگی دچار شود. در این صورت پزشک با استفاده از لیزر یا سوزن مخصوص منفذی درون کپسول ایجاد کرده و مسیر دید را باز می‌کند تا بلافاصله فرد بینایی خود را باز یابد. ناگفته نماند که به این نوع از عمل آب مروارید ثانوی نیز می گویند.
آیا امکان درمان آستیگماتیسم با جراحی آب مروارید وجود دارد؟
یکی از سوالات پرتکرار که پیرامون عمل جراحی آب مروارید مطرح می شود پرسش در خصوص خواص این جراحی برای دیگر بیماری های چشمی است. گفتنی است که لنز کار گذاشته شده درون چشم پس از جراحی به گونه ای است که می تواند دیگر عوارض مربوط به چشم را همچون آستیگماتیسم به خوبی هر چه تمام تر اصلاح کرده و حتی در دیگر موارد بتواند دید دور و نزدیک را هم اصلاح کند. البته این مورد آخر تقریباً نادر است و معمولاً به حسب عرف از لنزهایی استفاده می‌شود که تنها می‌توانند دید دوربینی را اصلاح کنند، و برای دیدن نزدیک بینی حتی پس از عمل نیز باید از عینک استفاده شود.
چه مراقبت هایی باید بعد از عمل جراحی آب مروارید چشم انجام شود؟
اهمیت مراقبت های پس از عمل به اندازه همکاری با پزشک جراح در طول عمل مهم است. معمولاً مجموعه ای از توصیه ها توسط پزشک به افرادی که عمل آب مروارید را انجام داده اند انجام می شود. برای مثال می توان به عدم خوابیدن بر روی قسمت چشم عمل شده، خوابیدن روی شکم، مالیدن و دست کشیدن به چشم ها، کار بدنی سنگین و شدید، خم شدن، سجده کردن، عدم مراجعه به سونا بخار یا استفاده از بخار آب، تماشای تلویزیون، مطالعه و همچنین رانندگی تنها باید با نظر پزشک متخصص انجام گیرد. همچنین در خصوص انجام حرکات ورزشی و و آغاز زمان رانندگی و دوش گرفتن باید همچون موارد قبل با پزشک جراح آب مروارید مشورت شود. به صورت کلی نیز در صورت بروز علائمی همچون خارش، تورم، قرمزی، شروع ناگهانی درد در چشم، عفونت، خونریزی و یا مشاهده دیگر علائم مربوط به آب مروارید باید مستقیماً و بدون فوت وقت به پزشک مراجعه کرد.
آیا لزوم مشورت با پزشک جراح متخصص وجود دارد؟
در پاسخ به سوال فوق باید گفت قطعاً لزوم مشورت با جراح متخصص برای قطعی شدن روش درمان وجود دارد. اصولاً تصمیم آگاهانه در این خصوص بر عهده پزشک است و بیمار تنها باید تمام آنچه که پزشک توصیه دارد را گوش جان سپرده و به دقت هرچه تمام تر اجرا نماید. به همین دلیل است که باید مشورت با پزشک متخصص در صدر اولویت ها قرار بگیرد. اما به هر حال اشاره به این نکته نیز وجود دارد که اطبا معمولاً جراحی را به عنوان آخرین راه حل ممکن به بیمار پیشنهاد می دهند و افراد مبتلا به بیماری آب مروارید نباید از همان ابتدا نگران سپردن چشمان خود به دستان جراح باشند. اما به هر حال لزوم رعایت تمامی نکاتی که از سوی پزشک به بیمار یادآوری می شود که بتواند جلوی پیشرفت بیش از حد آب مروارید را بگیرد وجود دارد.
هزینه انجام عمل جراحی آب مروارید چقدر است؟
یکی از پرتکرار ترین سوالاتی که بدون شک توسط اکثریت قریب به اتفاق متقاضیان عمل جراحی آب مروارید مطرح می شود، پرسش در خصوص میزان هزینه عمل آب مروارید است. در این خصوص باید گفت که نمی توان نظر قطعی ارائه کرد چرا که فاکتورها و عوامل متعددی همچون شدت پیشرفت بیماری آب مروارید، انجام عمل جراحی برای یک یا دو چشم و… وجود دارد که در تعیین قیمت نهایی عمل جراحی آب مروارید بسیار موثر است. به همین دلیل است که همچون مورد قبل باید مشورت لازم با پزشک متخصص انجام شده و پس از فراهم شدن شرایط مورد نظر نسبت به انجام عمل جراحی اقدام کرد. گفتنی است که اگر فردی متقاضی انجام عمل آب مروارید بر روی هر دو چشم خود باشد پزشک ابتدا یک چشم را عمل کرده و پس از بهبود کامل و ریکاوری صددرصدی سراغ چشم بعدی می رود.
کلام آخر
عمل جراحی آب مروارید هم اکنون به عنوان رایج ترین روش درمان بیماری فوق محسوب می‌شود و آمارها نشان می دهد که سالانه میلیون‌ها نفر در سرتاسر کره خاکی و جمعیتی در حدود ۱۰۰ هزار نفر در کل ایران زمین نیز نسبت به انجام عمل جراحی آب مروارید اقدام می کنند. زمانی که این نکته با آمار موفقیت ۹۰ تا ۹۵ درصدی عمل جراحی آب مروارید مقایسه می شود این نکته محرز می شود که هم اکنون عمل جراحی فوق به عنوان محبوب ترین و کم خطر ترین روش درمانی آب مروارید شناخته می شود. به هرحال لزوم مشورت با پزشک متخصص نیز باید در اولویت افراد متقاضی انجام عمل آب مروارید قرار بگیرد. چرا که پزشک می تواند به بیمار اطمینان خاطر را داده و مسیر درمان موثر و روشنی را پیش روی وی قرار دهد. اگر برای انجام این عمل یا دیگر سوالات مربوط به آب مروارید ابهامی در ذهن شما باقی مانده است، خوشحال می شویم که با ما مطرح کنید تا پاسخگوی شما دوستان باشیم.
مرکز چشم پزشکی نیکان آماده ارائه خدمات چشم در تمامی ساعات شبانه روز به شما عزیزان می باشد. برای دریافت خدمات درملنی چشم با مات تماس بگیرید.
